中国东部岩石圈减薄研究中的几个问题.pdf

第 “卷 第期 “ “ 年月 地学前缘 中国地质大学“ 北京 “ 1 . “ “ 中国东部岩石圈减薄研究中的几个问题 吴福元 葛文春 孙德有 郭春丽 中国科学院 地质与地球物理研究所“ 北京 “ “ “ 吉林大学 地球科学学院“ 吉林 长春 “ “ X 摘要 中国东部岩石圈减薄是近 “年来国内外研究的热门课题“ 但关于岩石圈减薄的具体时间 机 制及其构造控制因素“ 多有争论 , ’ 2 ’ , , / 自从 “世纪 “年代早期中外学者根据我国华 北地区早期古老的巨厚富集岩石圈地幔被薄的亏损 型软流圈或海洋型地幔所取代这一命题以来 “O*“ 中国东部的岩石圈减薄问题得到了国内外学术界的 广泛注意“ 发表了大量研究成果 J“ O* j H 2 - 2 1 1 - , 7 . ’ ‘ . 21 7P ’ / . . - T 1 - . 2 - / * . 3 . / 1 [ 1 - ,S ’ 2 ’ 21 7. ’ 2 . /3 * - / ’ “ O“O 的岩石圈地幔的年代主要以显生宙为主 没有发现 任何太古宙或早元古代地幔存在的痕迹 这一特点 与复县金伯利岩中地幔橄榄岩包体的太古宙年龄截 然不同 ’ 图 j - P - 7 - . TP 1 T . 2 * 1 a - / ; * . - * 1 2 * . - , * - / / - / ; 1 7. ’ 2 . /3 * - / ’ - /N . 2 1 [ 1 - , 岩石圈减薄机制 尽管对中国东部岩石圈减薄的事实学者们分歧 不大 但对减薄的机制目前有所争论有人采用置 J O 吴福元葛文春孙德有等“地学前缘（ . T 1 a . - * 1 Q 2 * . .’ / T’ , , . - 1 /1 7 ’ 2 * . / 1 2 * . .P ’ / .S . / . ’ *. ’ 2 . / 3 * - / ’f * / 9 / * 0 9 /- / ’ * . 0 ’ X Q O B Q A “ N’ / T’ , - 5 ’ - 1 /1 7 * .. ’ 2 3 * - / ’, 1 / - / . / f “ * 1 9 0 9 OA O Q J X- /3 * - / . 2 . 邓晋福 莫宣 学 赵海玲 等中国东部岩石圈根“去根作用与大陆, 活化- f现代地质 OA O Q J X OU 8 . 1 1 ; - , ’ I ‘ S - 2 * - / ;E 1 ‘ 2 . X “ - /3 * - / . 2 . 邓晋福 赵海玲 莫宣学 等中国大陆根 柱构 造 E 1 ‘ 2 .1 73 * - / ’ 4 / - 5 . 2 - 61 78 . 1 2 , - . / , . 2 X P ’ - 2 P’ / T - * 1 2 Q * . - , * - / / - / ;- /. ’ 2 . /3 * - / ’f, 4 ’ . 9 4 6 J 0C 9 0 9 4 Q A . 1 T 6 / ’ P - , 2 1 7b ’ / 2 * ’ /P 1 5 . P . / f * , 4 0 ’J 0 “ “ “X B Q A A’ / T P . , * ’ / - 2 PfG 4 A 1 4 .1 7 - * 1 2 * . - ,P ’ / .S . / . ’ */ 1 * Q . ’ 2 . /3 * - / ’f 4 , - . / , . 2I . 2 2 X ’ / . L . / 1 , 6 2 2’ / TT - ’ P 1 / T- / , ‘ Q 2 - 1 / 2fG 4 A 1B ’ 3 / 4G ’ /K / 3 0 * 3 1 A “ B O Q X “ BU H 9 9 IU4 3 D UfE4. ’ F * .; . 1 1 ; 61 7 N . / ; 6 - /G - P S . - . 2 * ’ / T 1 / ;3 * - / ’DN Q P ’ - 2 Pf 9 / * * 4 A 1 0 9 1 B B Q A I S . / . ’ * * . - 1 8 ’ / T . - 7 f5 ’ / 6 3 A A O Q O O “U D _ T ‘ - / ;. L . / 2 - 1 / 1 ‘ * . ’ 2 . / 8 . ’ 9 ’ 2 - / f * * . A “ “ O Q “ A _ M8E4D80_ ME I 1 2 Q , 1 - 2 - 1 / ’ - * 1 2 * . - ,T . Q ’ P - / ’ - 1 /1 7 * . ‘ ‘]U ’ S - .1 1 ; . /f 4 0 C 9 0D 6 “ “ O J Q X 李曙光 黄方李晖大别苏鲁造 山带碰撞后的岩石圈拆离f科学通报 “ “ O X O A B Q O U DN . 2 1 [ 1 - , . , Q 1 / - ,. 5 1 ‘ - 1 /1 7 * .b ’ / 2 * ’ /7 1 T’ / T * ‘ 2 S . a - *. P Q * ’ 2 - 21 /E . S . - ’ / T_ - ’ 1 / - / ; 1 5 - / , . 2/ 1 * . /3 * - / ’D E * 6 / 0 * * 8 / 3 ’ 1 0 ’P 3 * Q ‘ - 7 - / ;. 5 . / - / * . b ’ / 2 * ’ /] b - / 2 * ’ / ’ . ’ / 1 * . /3 * - / ’’ / T - 22 . T - P . / ’ 6 . 2 1 / 2 .f * ; AO OO “ B Q O A / . - , , 1 / 2 ’ - / 21 / * .; . 1 T 6 / ’ P - ,* - 2 1 61 73 * - / ’ 7 1 P * .I . Q P - ’ / 1 * . . 2 . / f, * 4 A 1 1 B J Q A J R4 0 b 4 U b_ ME N. ’ D Q 6 .; ’ / - . 2- / 1 * . ’ 2 . / 3 * - / ’D ; .’ / T ; . 1 , * . P - , ’ , 1 / 2 ’ - / 2 1 / * . - . 1 ; . / . 2 - 2f 4 6 Q T Q I S- 2 1 1 - ,7 . ’ ‘ . 2’ / T2 - ; / - 7 - , ’ / , .fC 9 0 9 0 4 0 ’ , - . / , .I . 2 2 X “ A . / - ,; ’ / - 1 - T 2 - / * . ’ / - / ; . ; - 1 /I . 1 Q 1 ; - , ’ , 1 / 2 ’ - / 2’ / T; . 1 T 6 / ’ P - ,2 . - / ; 2fC 9 0 9 0 4 0 ’b ’ / 2 * ’ / - ’ / 5 1 , ’ / - , Q P ’ ; P ’ - ,. L 1 2 - 1 /- /. ’ 2 3 * - / ’f- 0 3 ’ E “ * 1 0 / 1 A X Q . / - ,. L 1 2 - 1 /- /. ’ 2 3 * - / ’f- 0 3 ’ E “ * 1 0 / 1 A “ “ Q “ A . 1 T 6 / ’ P - , 22 . - / ;1 7 ’ ; . Q 2 , ’ . P . ’ 1 ; . / 6- /. ’ 2 3 * - / ’f- 0 3 ’ E * 1 0 / 1 “ “ “ A Q X2 ‘ . Q ’ ; .; 1 TT . 1 2 - 2’ / T N . 2 1 [ 1 - , - * 1 2 * . - 1 , . 2 2 . 21 7 * . 1 *3 * - / ’3 ’ 1 /fC 9 0 9 0 4 0 ’ . Q 2 , ’ . , ‘ 2 . 1 7; 1 TT . 1 2 - 2’ / T P . ’ 1 ; . / . 2 - 2- / * .. ’ 2 . / 1 *3 * - / ’3 ’ 1 /fK / 3 * ; “ “ O OO J A Q O B X OU 1 - ’ f5 ’ / 6 3 X “ Q X Jd EDH83R M _ U - , ’ ; . 1 , * . P - , ’ 2 ‘ , ‘ ’ ’ / T “ ’ *, 1 / 2 ’ - / 2 fG 3 9 ’ / - 7 - , ’ / , . 7 1 - * 1 2 * . .. 5 1 ‘ - 1 /f * H 0 / 4 * 1 “ “ J B O Q X X Bd ED8 E0 4 N_ 40h. ’ 8 . 1 , * . P - , ’ 2 - ; / - 7 - Q , ’ / , .1 7 ’; ’ / . * . [ 1 - .7 1 P * .U ’ * 1 / ; 2 * ’ /G - P S . - . b ’ / ; [ .3 ’ 1 /2 1 ‘ * . /3 * - / ’f * 9 4 - * 1 2 * . - ,P ’ / .- / 1 ‘ * . ’ 2 . /3 * - / ’D /_ DN Q M 3 IN ’ , .. . P . / 2 ‘ T 6f,G / 3 * “ “ “O Q O A d H4 E I3 1 / - / . / ’ P ’ ; - / ’ - 7 - / ;’ 1 / ; * ./ 1 * . / 1 ‘ *3 * - / ’ . ’F * ., ‘ 2 ’ . 2 1 / 2 . 1 * . 1 a . - * 1 2 Q * . - ,T . ’ P - / ’ - 1 /f- ’ 3 0 * W 6 ’ / 3 ’ 3 A * “ “ Q O O’ / T2 ’ - 7 - , ’ - 1 /1 7 * .‘ . P ’ / .S . / . ’ * 2 1 ‘ *3 * - / ’f, 1 0 ’ B ’ 3 / 4C 9 0 “ “ “ B Q J O O d E Mh3I . 5 - 61 7 2 ‘ S , 1 / - / . / ’ - * 1 2 * . - ,P ’ / .S . / . ’ *f - ’ / ; 2 ‘]D / * ‘ - . ; - 1 /fC 9 0 9 0 4 0 ’, 1 / - / . / ’ , ‘ 2 f5 ’ / 6 3 J B AJ B Q J B A O Of 4 _ _NC - /1 7N . 2 1 Q [ 1 - ,’ T ’ G - - , - / ‘ 2 - 5 . 1 , G 2 - / * . - / ; [ * . /’ . ’1 7 . ’ 2 3 * - Q / ’I ’ - ’ P . - / ;1 7T . ’ P - / ’ . T 1 a . , 1 / - / . / ’ , ‘ 2 f * * . A “ “ “ Q O O X_ * .N . 2 1 [ 1 Q - ,’ / T3 . / 1 [ 1 - ,’ 2 - / 7 . . T7 1 PL . / 1 - * . 1 1 ; 6f * “ 9 4 . 1 , * . P - 2 6 . ’ - 1 / 2 * - 2 - / * .‘ . P ’ / . ’ 2 . Q 5 . ’ . T7 1 P2 - / . . - T 1 - .L . / 1 - * 27 1 P R ’ / ; \ - / ; fD 6 - 0 3 ’ G / 3 * * 9 4 * . 2 2 ‘ . 6 1 L . / .P . ; ’ , 6 2 ’ - /T ’ , - .’ / T * . - 2 - ; / - 7 - , ’ / , . fB ’ 3 / 4C 9 0 X J O Q J O J - , ’ . , 1 T 1 71 1 ; . / - ,S . , ‘ 2 Q * - , G . / - / ;DT - 2 , ‘ 2 2 - 1 /1 /f - / ’ /; ’ S Q S 1’ / T- 2L . / 1 - *fB ’ 3 / 4C 9 0 9 P 3 * / 0 3 1 AJ J Q J X Q / . 1 ‘ 2 . 1 . , 1 / - ,’ 2 2 . P S ’ ; .’ / T1 1 ; . / - , Q T . . 1 , . 2 2 . 2 - /. ’ 2 3 * - / ’f * ; “ “ “O XO Q O A . 1 Q T 6 / ’ P - ,2 - ; / - 7 - , ’ / , .1 7 * .b ’ / 2 * ’ / - ’ /2 1 / ; 6 . ’ ‘ P - / 1 ‘ 2 - / ‘ 2 - 5 . 1 , G 2- / * .E . S . - Q * ’ / L - Q _ - ’ 1 / - / ;’ . ’f * D 6 4 0 ’ “ “ B “ Q B X1 7 * . ‘ / T . ’ . TS ’ 2 ’ - , 1 a . , ‘ 2 . 1 1 ; - , ’ - P - , ’ - 1 / 2D h M DHVE U 1 / 0 . ’ / 0 * * 3 ’ 0 / 1 N 9 . - - / ;8 . 1 I ‘ SE 1 ‘ 2 . “ “ B Q / - 7 - , ’ / , .1 73 . ’ , . 1 ‘ 2 - , . Q ’ 7 - / ;T . 1 2 - 2 - / 1 / ; - ’ 19 ’ Q 2 - /f, 4 ’ . 9 4 6 J 0B ’ 3 / 4C 9 0 X X A Q A B * .4 . 3 . ’ Q , . 1 ‘ 2f,C / 3 ’ / 0 . 3 ’ 4 A B “ Q . 2T ‘ - / ; * .3 . ’ Q , . 1 ‘ 2 - /. ’ 2 . / 3 * - / ’DHCD U D ENDF 0 3 * 1 7 * . . ’ 2 D 2 - ’ , 1 / - / . / Q 8 1 S ’ - P - , ’ - 1 /1 7 * .b ’ / Q 2 * ’ / - ’ /N 1 5 . P . / f * ; “ “ “O XA Q . / . 2 - 2 ’ / T - P - , ’ Q - 1 / 21 7 * . N . 2 1 [ 1 - , S ’ * 1 - * 1 7 * . / 1 * . / F ’ - * ’ / ; N 1 ‘ / ’ - / 2 . 1 Q , * . P - 2 6fC 9 0 9 0 4 0 ’ 61 72 - G . Q 2 - - P .1 7 * .F ’ /]_ ‘ 7 ’ ‘ [ 1 / . ’ / T * . - . , 1 / - , - P - , ’ - 1 / 2fC 9 0 9 0 4 0 ’ I . / - / 2 ‘ ’ - / 1]C 1 . ’ /3 ’ 1 / AO “O B Q O X Xh4 b 8N ’ / . ‘ P . 2 ’ ; .- ; / . 1 ‘ 2 1 5 - / , . 2’ / T * . - ; . 1 1 ; - , ’ , 1 / 2 . \ ‘ . / , . 2fB ’ 3 / 4C 9 0 9 P 3 * / 0 3 1 “ “ * . 2 1 ‘ - 1 /2 ‘ 7 ’ , . a ’ 5 . 1 P 1 ; ’ * 6 - /. ’ 2 D 2 - ’’ / Ta . 2 I ’ , - 7 - ,P ’ ; - / ’ 2 . ’ 2 f 9 / ’ * 4 A 1 0 9 ’C 0 0 9 ’ “ “ O JX O X Q X X O . / . 2 - 21 73 . / 1 [ 1 - ,S ’ 2 ’ 2 7 1 P N 1 / ; 1 - ’ . 2, 1 / 2 ’ - / * .’ , * - . , ‘ .1 7 * .‘ ’ * - ; * Q . 2 2 ‘ .V - / - / ;]U ’ S - .H 1 ; . /3 * - / ’fB ’ 3 / 4G ’ / C 9 0H / / A X J Q “ 吴福元葛文春孙德有等“地学前缘（ 6’ / T, 1 1 - / ;* - 2 1 61 7‘ ’ * - ; * . 2 2 ‘ . P . ’ P 1 * - , 1 , G 2 ’ / T * . - , 1 ‘ / 6 1 , G 2 ’ * ‘ ’ / ; * . - / * . U ’ S - .N 1 ‘ / ’ - / 2, . / ’ 3 * - / ’f * 9 4 0 . / - ,S . fB ’ 3 / 4C 9 0 9 P 3 * / 0 3 1 “ “ - , ’ - / Q T - , ’ 1 1 7 * .’ , - 5 ., 1 / - / . / ’ P ’ ; - /1 72 1 ‘ * . ’ 2 . /3 * - Q / ’D / 1 * - - , ’ ; - 1 , ’ 2 .f 4 0 C 9 0D 6 O X Q X X 周新民 徐夕生董传万等中国东南活 动大陆边缘的矿物标志 钙长石质斜长石f科学通报 O “ Q “ O B B_ D I M P ’ - 2 P’ / T, 1 / - / . / ’ 1 - 5 - / . * 1 . - - . 2 - /d * . Q - ’ / ;I 1 5 - / , .’ / T * . - . ’ - 1 / 2 * - a - * * . . , 1 / - ,’ , - 5 - 6 - /2 1 ‘ * . ’ 2 . /3 * - / ’f 9 / * * 4 A 1 0 9 1 B B O Q A B Ad EH4h N_ MR h H - ; - /1 7_ ’ .N . 2 1 [ 1 - , - ; / . 1 ‘ 2 1 , G 2 - /2 1 ‘ * . ’ 2 . /3 * - / ’- P - , ’ - 1 / 27 1 - * 1 2 * . .2 ‘ S T ‘ , Q - 1 /’ / T‘ / T . ’ - / ;1 7P ’ 7 - ,P ’ ; P ’ 2f 9 / * * 4 A 1 0 9 1 “ “ “ X X Q A B B E M _ U - /f 9 / * * 4 A 1 0 9 1 B B A O J Q X J A “ . / 6’ / T . ’ - 5 . ’ .P 1 Q - 1 / 2 - ’ - 2 Q 1 , * 1 / 21 7 * .a 1 T,21 , . ’ /7 1 1 f, * 4 A 1 1 B “ Q O A ND 4bDNDM H d DC MbC M N4D 8. ’ I ’ . 1 Q ; . 1 ; ’ * - ,P ’ 21 7 * .f ’ ’ / . 2 .M 2 ’ / T 2I ’ . . , 1 / - ,2 6 / Q * . 2 - 2 7 1 P B J “ N ’ 1 * . . 2 . / f 4 K 1 ’ 2 3 9 BX Q O A O9 D F H _ M MD_ D H _I ’ , - 7 - ,P - , 1 ’ .’ / T * . I ’ / ; . ’2 ‘ . , 1 / - / . / - / * .B ’ 3 / 4G ’ /C 9 0 “ “ “ Q O A BCH f M NDN . 2 1 [ 1 - , . ’ / .’ , , . - 1 /- // 1 * . ’ 2 3 * - / ’ - G * 1 . ]D - /’ / Tf ’ ’ / . ; - 1 / 2fG ’ ’ *G ’ ’ *G ’ ’ * A BX Q A AI D 0 - 1 /7 ’ . ’ 2 1 7 ‘ 2 2 - ’f 4 K 1 ’ 2 3 9 AO Q J “d bD 9 / - 7 - , ’ / , .7 1 2 ‘ S T ‘ , - 1 /’ , , . - 1 / - P - / ;’ / T . ’ / ., 1 . ’ - 1 /f 4 K 1 ’ 2 3 9 A “ Q B DF H C 1 * 6 3 9 * “ “ J Q O b4 MF0f DE9 N8 . 1 , * . P - 2 6’ / T ’ . Q . , 1 / - ,2 - ; Q / - 7 - , ’ / , .1 7 * .P . ’ S ’ 2 - . 2 7 1 P * .F ’ / ’ / ’ 1 , * - 2 3 1 P . L 1 7F ’ - a ’ /f,C B 1 0 ’ B ’ 3 / 4C 9 0 “O J B Q X A E4N_ . . a . 2 . , - 5 .7 1 P * ., * . P - , ’ , 1 P 1 2 - - 1 / 21 7’ / , - . / , ‘ 2 fB ’ 3 / 4G ’ /C 9 0H / / B B Q OF . 1 , * . P - 2 6’ / T ; . 1 , * 1 / 1 1 ; 6 1 7, . / ’ N ’ ’ - ’ 1 1 P 1 /M 2 ’ / T 2a - *- P - , ’ - 1 / 27 1 * .1 - ; - /’ / T. 5 1 ‘ Q - 1 /1 7 * .H / ’ / ;f ’ 5 ’I ’ . ’ ‘f,G / 3 * “ “ O O O Q O A O JND 3E * . P . ’ ‘ .T ‘ - / ;3 . Q ’ , . 1 ‘ 2’ 5 ’ ’ / , * .fB ’ 3 / 4G ’ /C 9 0H / / “ “ “ A J Q XI b C _ bR7 1 , .7 1 . , 1 / - , . 1 ; ’ / - [ ’ - 1 /- / * . 2 1 ‘ * a . 2 I ’ , - 7 - ,fB ’ 3 / 4G ’ /C 9 0H / / “ “ “ Q A X “ 吴福元葛文春孙德有等“地学前缘（ 3 1 0 / A 4 ’ . 9 4 6 “ “ X 4 0 ’ - . , / 0 / - /. ’ 2 . /3 * - / ’ - 2’a ’ P 6T - 2 , ‘ 2 2 . T 1 - , - / * . ’ 2 T . , ’ T . M - 2 / 1 , . ’ * 1 a . 5 . ’ S 1 ‘ - 2 - P .P . , * ’ / - 2 P’ / T . , 1 / - , , 1 / 1 - / ; 7 ’ , 1 7 1 * - 2G - / T1 7 ; . 1 T 6 / ’ P Q - , * . / 1 P . / ’ D , , 1 T - / ; 1 * .‘ Q T ’ . TT ’ ’’, 1 P . * . / 2 - 5 . . 5 - . a7 1 * . 2 .\ ‘ . 2 - 1 / 2- 2; - 5 . /- / * - 2 ’ . M - 2 2 ‘ ; ; . 2 . T * ’ * . - * 1 2 * . - , * - / / - / ; 1 1 G ’ , . - / * ._ ’ .N . 2 1 [ 1 - ,’ / TP ’ L - P ’ 6 * - / / . T - / * * ’ * . - * 1 2 * . - , * - / / - / ;a ’ 2 . ’ . T 1 * .2 ‘ S T ‘ , - 1 /1 7I ’ , - 7 - , ’ . - / * .. ’ 2 a * - , * . 2 ‘ . T - / * . - * 1 2 * . - , * - , G . / - / ;’ / T2 ‘ S 2 . \ ‘ . / T . ’ P - / ’ - 1 / F * .H 2 - 2 1 1 - ,T ’ ’ 7 1 P * .P ’ / .L . / 1 - * 2 - / * .3 . / 1 [ 1 - ,S ’ 2 ’ 22 ‘ ; ; . 2 . T * ’ * . - * 1 2 * . - ,P ’ / . - / * .3 . / 1 [ 1 - , - 2 ‘ 5 . / - .P ‘ , *T - 7 7 . . / 7 1 P * ’ - / * .I ’ . 1 [ 1 - ,a * - , *- / T - , ’ Q . T * ’ * . . 2 . / - * 1 2 * . - ,P ’ / . - 2/ 1 * . . 2 - T ‘ .’ 7 . * . * - / / - / ; F * . . 7 1 .- - 2 1 1 2 . T * ’ a * 1 . - * 1 2 * . - ,P ’ / .a - * ’ 1 7 * . 1 a . , ‘ 2 a ’ 2T . ’ P - / ’ . Ta * - , * . 2 ‘ . T - / * .T - . , , 1 / ’ , S . a . . / * .’ 2 * . / 1 2 * . - ,P ’ / .’ / T, ‘ 2 F * .* . ’ - / ;7 1 P * .’ 2 * . / 1 2 * . .1 / * ., ‘ 2 2 ‘ S 2 . \ ‘ . / 6 . 2 ‘ . T- / * .- / . / 2 - 5 .P ’ ; P ’ - 2 PP - / . ’ - [ ’ - 1 /’ / Ta - T . 2 . ’ TT . 5 . 1 P . / 1 7. L Q . / 2 - 1 / ’ 2 ‘ , ‘ . 2 - /. ’ 2 . /3 * - / ’ 1 ’ 23 4 5 ,N . 2 1 [ 1